Δευτέρα 23 Μαρτίου 2020
Του Φλώρου Δημήτρη
Καρδιολόγου
Διδάκτορα Ιατρικής Σχολής Δ.Π.Θ.
Η ανθρωπότητα προσπαθεί να προφυλαχθεί από τον νέο κορωνοϊό COVID-19, ο οποίος αποτελεί πανδημία από τις 11 Μαρτίου 2020 σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ. Η ανησυχία είναι έκδηλη σε όλους, αλλά περισσότερο σε άτομα που θεωρούνται ότι ανήκουν στις λεγόμενες ομάδες υψηλού κινδύνου. Οι άνθρωποι και ιδιαιτέρως οι καρδιολογικοί ασθενείς, αναρωτιούνται αν ανήκουν σε αυτές και αναζητούν απαντήσεις τόσο από ειδικούς όσο και από το διαδίκτυο. Η αλήθεια είναι ότι η αναζήτηση στο διαδίκτυο πέφτει πάνω σε γενικές φράσεις όπως «άνθρωποι με καρδιαγγειακά νοσήματα» ή «καρδιοπαθείς», χωρίς να διευκρινίζεται πιο αναλυτικά ποιοι από τους καρδιολογικούς ασθενείς διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο. Σκοπός αυτού του άρθρου είναι να αποσαφηνίσει αυτό το θέμα και να βοηθήσει στη σωστή ενημέρωση των καρδιολογικών ασθενών.
Κατ’ αρχήν θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι με τον όρο υψηλού κινδύνου ασθενείς δεν χαρακτηρίζουμε ανθρώπους με αυξημένη πιθανότητα να νοσήσουν (να κολλήσουν δηλαδή), αλλά ανθρώπους με αυξημένη πιθανότητα επιπλοκών (και θανάτου) από τη νόσο. Όλοι μας διατρέχουμε τον ίδιο κίνδυνο να κολλήσουμε (γι’ αυτό και τα μέτρα που εφαρμόζονται ισχύουν για όλους), αλλά οι ομάδες υψηλού κινδύνου κινδυνεύουν περισσότερο από τις επιπλοκές της νόσου (πνευμονία, πολυοργανική ανεπάρκεια ή και θάνατος). Για αυτούς τα μέτρα είναι περισσότερο αυστηρά και απαραίτητα.
Το δεύτερο που πρέπει να γίνει κατανοητό είναι ότι ενώ διαθέτουμε πολλά επιδημιολογικά δεδομένα για τον ιό της γρίππης (καθώς απασχολεί την ανθρωπότητα εδώ και πολλά χρόνια), δεν συμβαίνει το ίδιο με τον νέο κορωνοϊό, ο οποίος εμφανίστηκε πριν λίγους μήνες. Για το λόγο αυτό αρχικά (όταν δεν υπήρχαν καθόλου δεδομένα) οι οδηγίες που εφαρμόζονταν ήταν ίδιες με αυτές τις γρίππης (με το σκεπτικό ότι πρόκειται για δύο αναπνευστικούς ιούς με παρόμοιο τρόπο μετάδοσης). Με το πέρασμα των εβδομάδων και τη δημοσίευση επιδημιολογικών δεδομένων, μαθαίνουμε περισσότερα για το ποιοι ασθενείς κινδυνεύουν περισσότερο από τον ιό αυτό. Αυτό σημαίνει ότι η λίστα αυτή συνεχώς θα αναθεωρείται και θα εμπλουτίζεται. Οπότε τα δεδομένα που αναφέρονται στο άρθρο αυτό, μπορεί να τροποποιηθούν στο μέλλον.
Οι ασθενείς λοιπόν με καρδιαγγειακά νοσήματα που πρέπει να προσέχουν ιδιαίτερα ταξινομούνται από πλευράς βαρύτητας σε τρεις κατηγορίες:
στους ασθενείς με υπερβολικά αυξημένο κίνδυνο, στους ασθενείς με ιδιαιτέρως αυξημένο κίνδυνο και στους ασθενείς με αυξημένο κίνδυνο.
Ασθενείς με υπερβολικά αυξημένο κίνδυνο
- Γυναίκες σε εγκυμοσύνη και σοβαρή καρδιακή νόσο (συγγενή ή επίκτητη)
- Ασθενείς με μεταμόσχευση καρδιάς
Ασθενείς με ιδιαιτέρως αυξημένο κίνδυνο
- Όλοι οι ασθενείς με οποιαδήποτε καρδιακή νόσο και ηλικία μεγαλύτερη από 70 έτη (αυξημένος κίνδυνος λόγω ηλικίας)
- Όλοι οι ασθενείς με οποιαδήποτε καρδιακή νόσο και χρόνια πνευμονοπάθεια ή χρόνια νεφροπάθεια (αυξημένος κίνδυνος λόγω της πνευμονοπάθειας ή της νεφροπάθειας)
- Ασθενείς με στεφανιαία νόσο και στηθάγχη που περιορίζει τις καθημερινές δραστηριότητες (η στηθάγχη είναι σύμπτωμα που έχουν ασθενείς με βουλωμένες και μη διορθωμένες στεφανιαίες αρτηρίες και σημαίνει εμφάνιση πόνου στο στήθος κατά τη δραστηριότητα)
- Ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια, ιδίως αν προκαλεί περιορισμό των καθημερινών δραστηριοτήτων ή αν έχει προηγηθεί νοσηλεία σε νοσοκομείο μέσα στο τελευταίο έτος.
- Ασθενείς με σοβαρή βαλβιδοπάθεια (στένωση/ανεπάρκεια αορτικής βαλβίδας, στένωση/ανεπάρκεια μιτοροειδούς βαλβίδας) που συνοδεύεται από συμπτώματα ή που βρίσκονται σε αναμονή για χειρουργείο
- Ασθενείς που αναρρώνουν από πρόσφατη (εντός 3μήνου) επέμβαση ανοιχτής καρδιάς
- Ασθενείς με συγγενείς καρδιοπάθειες που επιπλέον συνυπάρχει πνευμονοπάθεια ή πνευμονική υπέρταση ή καρδιακή ανεπάρκεια ή ηλικία μεγαλύτερη από 70 έτη ή κύηση ή αν υπάρχει σύμπλοκη συγγενής καρδιοπάθεια
Ασθενείς με αυξημένο κίνδυνο
- Ασθενείς με στεφανιαία νόσο, δηλαδή ασθενείς με προηγούμενο έμφραγμα, προηγούμενη αγγειοπλαστική (μπαλονάκι) ή προηγούμενη αορτοστεφανιαία παράκαμψη (by-pass), ανεξαρτήτως χρονικού διαστήματος
- Ασθενείς με υψηλή αρτηριακή πίεση (δηλαδή οι αρρύθμιστοι υπερτασικοί, όχι όλοι). Στο σημείο αυτό θα πρέπει να αποσαφηνιστεί ότι δεν υπάρχει καμία τεκμηρίωση όσον αφορά την υποτιθέμενη συσχέτιση της βαρύτητας νόσησης από κορωνοϊό και ορισμένων κατηγοριών αντιϋπερτασικών φαρμάκων όπως είναι οι. αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης (α-ΜΕΑ) και οι αποκλειστές των υποδοχέων της αγγειοτενσίνης (ARBs). Αντιθέτως, η διακοπή αυτών των φαρμάκων αυτοβούλως, οδηγεί σε απορρύθμιση της αρτηριακής υπέρτασης και σε αύξηση του κινδύνου
- Ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη
- Ασθενείς με αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο
- Ασθενείς με αγγειακή άνοια ή νόσο μικρών αγγείων του εγκεφάλου
Από την ταξινόμηση αυτή, γίνεται κατανοητό ότι αφ’ ενός δεν διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο όλοι οι ασθενείς στους οποίους έχει διαγνωστεί κάποια καρδιακή νόσος και αφ’ ετέρου ότι υπάρχει διαβάθμιση σε αυτούς που κινδυνεύουν. Σε κάθε περίπτωση, όλοι ανεξαιρέτως θα πρέπει να ακολουθούν αυστηρά τις οδηγίες προφύλαξης (και όχι μόνο αυτοί που βρίσκονται στις προαναφερόμενες κατηγορίες). Όσον αφορά τους ασθενείς που ανήκουν στις κατηγορίες αυτές θα πρέπει να επικοινωνούν με τον καρδιολόγο τους για πιο συγκεκριμένες και εξατομικευμένες οδηγίες.
Πηγές:
World Health Organization (www.who.int)
British Heart Foundation (www.bhf.org.uk)
