Το υπερηχοκαρδιογράφημα είναι η βασικότερη εξέταση στην καρδιολογία. Οι πληροφορίες που παίρνουμε και οι παθήσεις που μπορούμε να διαγνώσουμε, είναι πολλές και ποικίλες. Στην ουσία, είναι μια μέθοδος με την οποία είναι σαν ο γιατρός να μπαίνει μέσα στην καρδιά μας και να την βλέπει πώς συστέλλεται και διαστέλλεται, πώς λειτουργούν οι βαλβίδες της, αν υπάρχουν κατασκευαστικές ανωμαλίες (συγγενείς καρδιοπάθειες) κ.ο.κ. Είναι, δηλαδή, σαν ένα είδος “επιθεώρησης”. Εύκολα, λοιπόν, γίνεται κατανοητό, ότι η αξιοπιστία της εξέτασης εξαρτάται από την αξιοπιστία του “επιθεωρητή”, είναι δηλαδή εξαρτώμενη από την αξιοπιστία του εξεταστή-γιατρού. Αν κάποιος γιατρός είναι επιπόλαιος και διενεργεί την εξέταση ψάχνοντας μόνο ένα-δύο πράγματα (χωρίς να τα ψάχνει όλα), τότε η εξέταση δίνει “ψευδώς φυσιολογικό” αποτέλεσμα. Αντίθετα, ο σχολαστικός γιατρός, αυτός που θα ψάξει τα πάντα, που θα αφιερώσει χρόνο γι’ αυτό, είναι αυτός που θα δώσει αξιόπιστο αποτέλεσμα.
Αυτό εξηγεί γιατί αλλάζοντας κάποιες φορές καρδιολόγο, “εμφανίζεται” ένα καινούριο πρόβλημα που δεν το ξέραμε πριν. Στην ουσία δεν είχε γίνει ποτέ διεξοδική και λεπτομερής εξέταση. Για τον ίδιο λόγο, οι φωτογραφίες που συνοδεύουν το πόρισμα του υπερήχου (οι οποίες κάποιες φορές είναι εντυπωσιακές από τεχνικής άποψης), δεν δείχνουν την αξιοπιστία της εξέτασης, γιατί είναι “επιλεγμένες” από τον γιατρό. Αν δεν έψαξε αυτά που έπρεπε να ψάξει, αυτό δεν θα το δείξουν οι φωτογραφίες. Γι’ αυτό, αυτό που έχει αξία στο πόρισμα είναι το ίδιο το πόρισμα και το περιεχόμενό του. Ο γιατρός πρέπει υπογράφοντας να αναφέρει τι έψαξε και τι βρήκε. Ακόμη κι αν έψαξε κάτι και το βρήκε φυσιολογικό, αυτό πρέπει να αναφερθεί, γιατί όταν κάποιος διαβάσει εκ των υστέρων το πόρισμα δεν μπορεί να ξέρει αν αυτό που δεν αναφέρεται εξετάστηκε και βρέθηκε φυσιολογικό ή δεν εξετάστηκε καθόλου. Δυστυχώς, όμως, βλέπουμε σαν πορίσματα 3-4 φωτογραφίες (κακής ποιότητας ενίοτε), χωρίς γραπτό πόρισμα και χωρίς υπογραφή από τον εξεταστή, έτσι ώστε τουλάχιστον να τον ρωτήσουμε (αν θυμάται) τι είδε. Τέτοιου είδους υπερηχογραφήματα είναι για τον κάλαθο των αχρήστων, είναι σαν να μην έγιναν ποτέ.
Η υπερηχοκαρδιογραφική, λοιπόν, μελέτη, χρησιμοποιεί διάφορες υπερηχογραφικές τεχνικές για να εκτιμήσει ο γιατρός σωστά την καρδιακή λειτουργία (M-mode, δισδιάστατη υπερηχογραφία, Dopller παλμικό, συνεχές, ιστικό κλπ). Μία από αυτές τις τεχνικές (που βοηθάει στην εκτίμηση της ροής του αίματος μέσα στην καρδιά) είναι η τεχνική triplex. Γενικώς με τη τεχνική triplex (ή “έγχρωμη απεικόνιση της ροής”), έχουμε τη δυνατότητα να δούμε ροή αίματος σε οποιοδήποτε αγγείο του σώματος (αρτηρία ή φλέβα). Έτσι, εκτός από triplex καρδιάς, υπάρχει και triplex αορτής, νεφρικών αρτηριών, καρωτίδων, σπονδυλικών αρτηριών, αρτηριών κάτω άκρων, φλεβών κάτω άκρων κ.ο.κ. Πολλοί ασθενείς, λανθασμένα νομίζουν ότι το triplex είναι μια ξεχωριστή εξέταση για την καρδιά από το υπερηχοκαρδιογράφημα (ενώ είναι μέρος του) και επίσης νομίζουν (επίσης λανθασμένα) ότι ο καρδιολόγος μπορεί να κάνει triplex σε οποιοδήποτε αγγείο του σώματος (συχνά ζητούν triplex καρωτίδων από τον καρδιολόγο). Η εκτίμηση με την τεχνική triplex των υπολοίπων αγγείων (εκτός της καρδιάς και της θωρακικής αορτής), γίνεται με διαφορετικές υπερηχογραφικές κεφαλές και διενεργείται από τον ακτινολόγο. Αυτός έχει εκπαιδευτεί γι’ αυτό (και όχι ο καρδιολόγος). Ακόμη κι αν κάποιος καρδιολόγος έχει δικιά του κεφαλή και έχει μάθει να διενεργεί triplex αγγείων (πού άραγε;), δεν εξουσιοδοτείται (με βάση το ΠΔ 228/07-09-2000) να διενεργεί αυτήν την εξέταση και να δίνει πόρισμα. Η διευκρίνηση αυτή είναι απαραίτητη, καθώς υπάρχουν “συνάδελφοι” καρδιολόγοι οι οποίοι δίνουν πορίσματα για triplex αγγείων, χωρίς να είναι εξουσιοδοτημένοι. Σε ένα ευνομούμενο κράτος, τα θέματα αυτά θα ήταν λυμένα έπειτα από παρέμβαση του Ιατρικού Συλλόγου. Δυστυχώς, στη χώρα μας, οι ιατρικοί σύλλογοι ασχολούνται με “συνδικαλιστικά” θέματα και όχι με θέματα δεοντολογίας (για να ασχοληθεί μ’ αυτά πρέπει να υπάρξει “επώνυμη” καταγγελία, να πάρει δηλαδή κάποιος γιατρός ή ασθενής την ευθύνη και όχι ο ιατρικός σύλλογος), οπότε η “προστασία” των ασθενών από τέτοιου είδους πρακτικές και τσαρλατανισμούς έρχεται αναγκαστικά μέσα από την ενημέρωση.
